به گزارش مجله خبری نگار،سوزش سر دل یکی از علائم رفلاکس اسید معده است. هنگامی که اسید معده شما به مری که لولهای است که معده شما را به گلو متصل میکند، برمی گردد، این اتفاق به عنوان رفلاکس اسید شناخته میشود. مری شما بسیار حساستر از معده است، زیرا معده اختصاصا برای مقابله با اثرات خورنده اسید ساخته شده است.
گاهی اوقات کمی رفلاکس اسید جای نگرانی ندارد، به احتمال زیاد شما فقط زیاد چیزی خورده اید یا زیاد نوشیده اید. در واقع همه افراد کمی رفلاکس معده را تجربه میکنند.
اگر رفلاکس مکرر و شدید شود، ممکن است به این معنی باشد که شما به بیماری ریفلاکس معده (GERD) مبتلا هستید. اگرچه این مشکل باید برای جلوگیری از عوارض ناشی از آن (از جمله خطر بالای سرطان مری) درمان شود، اما اغلب میتوانید با اعمال تغییراتی در سبک زندگی خود مانند خوردن وعدههای غذایی کوچکتر و کاهش وزن اضافی، از رفلاکس اسید معده جلوگیری کنید یا حتی از آن پیشگیری کنید. در این مقاله برخی از علل شایعتر این بیماری آورده شده است.
برخی از غذاها و نوشیدنیها
بسیاری از مردم شکایت دارند که پس از خوردن برخی غذاها دچار رفلاکس میشوند. برخی از این غذاها رایج عبارتند از غذاهای پرچرب، شکلات، غذاهای تند، مرکبات یا غذاهای اسیدی مانند پرتقال و گوجه فرنگی، نعناع، سیر و پیاز و همچنین نوشیدنیهای گازدار که ممکن است باعث ایجاد گاز شوند.
هضم این غذاها ممکن است دشوارتر باشد و اسید معده بیشتری تولید کند که ممکن است این اسید به مری بازگردد. همچنین غذاهای چرب ممکن است اسفنکتر تحتانی مری (LES) را شل کند، که معمولا به عنوان یک درپوش روی معده عمل میکند. LES از برگشت اسید از معده به مری جلوگیری میکند. با این حال گاهی اوقات، این ناحیه کار خود را آنطور که باید انجام نمیدهد.
پزشکان اغلب قبل از امتحان کردن داروها، تغییرات سبک زندگی را توصیه میکنند از جمله اجتناب از غذاهای محرک به منظور مبارزه با علائم رفلاکس. این کاری است که افراد میتوانند بدون نیاز به صرف هزینه زیادی برای دارو انجام دهند.
چاقی
چاقی یکی از عوامل اصلی رفلاکس اسید است. همچنین ممکن است خطر عوارض بیماری رفلاکس معده مانند مری بارت را افزایش دهد. مری بارت وضعیتی است که شامل تغییرات پیش سرطانی در سلولهای مری است. فقط چربی اضافی نیست که این خطر را افزایش میدهد. در واقع این چاقی مرکزی که به معنای چربی بیشتر در ناحیه وسط بدن یعنی شکم و پهلو است، این خطر را افزایش میدهد.
کارشناسان بر این باورند که چربی اضافی شکم به معده فشار وارد میکند و اسید را مجبور میکند تا وارد مری شود. هورمونها نیز میتوانند در این مورد نقش داشته باشند. افراد مبتلا به چاقی بالینی، استروژن در گردش بیشتری دارند که با علائم GERD یا همان بیماری رفلاکس اسید مرتبط است. افرادی که بعد از یائسگی از هورمون درمانی میکنند نیز با افزایش خطر رفلاکس مواجه هستند.
خبر خوب این است که امکان تغییر این تغییر وجود دارد. تحقیقات منتشر شده در مجله Obesity نشان داد که کاهش وزن میتواند علائم رفلاکس را کاهش دهد.
فتق هیاتال
فتق هیاتال زمانی رخ میدهد که قسمت بالایی معده شما به داخل حفره قفسه سینه بر میگردد و برآمده میشود و از بسته شدن مناسب LES جلوگیری میکند.
بسیاری از افراد مبتلا به فتق هیاتال هیچ علامتی ندارند. در موارد دیگر، این نوع فتق میتواند ناشی از GERD باشد و در موارد دیگر، GERD علامتی از فتق است.
فتق هیاتال بعد از ۵۰ سالگی و در افرادی که چاق هستند بیشتر دیده میشود. این مشکل گاهی اوقات پس از سرفه، استفراغ یا آسیب جسمی نیز رخ میدهند.
کاهش وزن همراه با یک رژیم غذایی سالم میتواند به کنترل علائم رفلاکس ناشی از فتق هیاتال کمک کند. برخی از افراد مبتلا به ریفلاکس ناشی از فتق هیاتال ممکن است بتوانند از داروهای بدون نسخه (OTC) یا داروهای سوزش سر دل برای کاهش علائم خود استفاده کنند. در موارد شدید، ممکن است به عمل جراحی به منظور فشار دادن معده به پایین و تقویت سد بین معده و مری لازم باشد.
دراز کشیدن بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین
خوردن یک وعده غذایی سنگین در هر زمان میتواند باعث رفلاکس اسید شود، اما اگر درست قبل از رفتن به رختخواب یا تصمیم به استراحت روی کاناپه این کار را انجام دهید، خیلی دردسرساز میشود.
خوردن غذا درست قبل از دراز کشیدن منجر به رفلاکس میشود، زیرا معده در حالت دراز کشیدن پر است و بازگشت اسید به مری در آن حالت آسانتر است. همچنین وعدههای غذایی سنگین ممکن است بر سد مری غلبه کند و منجر به افزایش قرار گرفتن در معرض اسید شود.
سعی کنید به جای وعدههای غذایی سنگین، چندین وعده غذایی کوچک را به صورت پراکنده در طول روز بخورید. تا دو یا سه ساعت پس از صرف غذا دراز نکشید و اگر همچنان مشکل دارید، سعی کنید سر تخت خود را چند سانت بالا بیاورید تا اثر جاذبه را کمی کاهش دهید.
سیگار کشیدن
سیگار میتواند به سیستم گوارش شما آسیب برساند، همانطور که به بسیاری از قسمتهای دیگر بدن شما آسیب میرساند. حتی دود سیگار و تنباکو میتواند با شل کردن اسفنکتر تحتانی مری به ریفلاکس کمک کند.
سیگار و الکل هر دو به رفلاکس کمک میکنند، زیرا فشار LES را کاهش میدهند، پاکسازی اسید را کاهش میدهند و عملکردهای محافظ مری را تضعیف میکنند.
ترک سیگار میتواند رفلاکس را بهبود بخشد. سیگار کشیدن ممکن است با سرفه کردن نیز باعث رفلاکس شود. بسیاری از افرادی که سیگار میکشند، سرفه میکنند و هر بار که سرفه میکنند، فشار را در شکم خود افزایش میدهند و این مسئله باعث رفلاکس میشود.
بارداری
تقریباً نیمی از افراد باردار رفلاکس اسید معده را تجربه میکنند. این مشکل میتواند در هر زمانی که انتظار دارید شروع شود، اما بعد از ۲۷ هفته شایعتر است.
اغلب، هورمونها در بارداری باعث رفلاکس اسید میشوند. در این زمان رحم بزرگتر میشود و فشار روی شکم را افزایش میدهد. هورمونها زیادتر هستند و همین مسئله باعث شل شدن اسفنکتر میشوند.
اگر قبلاً رفلاکس معد داشته اید یا قبلا باردار بوده اید، احتمال رفلاکس اسید در هنگام بارداری در شما بیشتر است.
بهترین گزینه برای کاهش علائم رفلاکس در دوران بارداری، توجه دقیق به رژیم غذایی و حذف غذاهای محرک است. قبل از استفاده از داروهای بدون نسخه با پزشک خود صحبت کنید، زیرا مصرف همه آنها در دوران بارداری بی خطر نیستند. رفلاکس باید پس از تولد نوزاد کاهش یابد.
برخی داروها
به گفته مؤسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی، بسیاری از داروهای OTC و نسخهای میتوانند باعث رفلاکس اسید شوند. این داروها شامل:
مسکنهایی مانند ایبوپروفن (ادویل و موترین) و آسپرین
داروهای فشار خون به نام مسدود کنندههای کانال کلسیم
برخی از داروهای آسم
آرام بخش ها، از جمله بنزودیازپینها
داروهای ضد افسردگی سه حلقهای مانند آمی تریپتیلین (اگرچه این داروها دیگر اغلب استفاده نمیشوند)
برخی آنتی بیوتیکهای خاص، از جمله تتراسایکلین
مکملهای آهن و پتاسیم نیز ممکن است به رفلاکس کمک کنند. اگر فکر میکنید هر یک از داروهای شما در ایجاد رفلاکس موثر است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند دارویی جایگزین را بدون این عارضه جانبی به شما پیشنهاد کنند.
استرس و اضطراب
بسیاری از افراد مبتلا به سوزش معده بر این باورند که استرس علائم آنها را بدتر میکند و یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ در مجله Digestive Diseases and Sciences نیز ارتباط بین استرس و GERD را نشان میدهد. کارشناسان گمان میکنند که افراد مضطرب ممکن است اسید معده بیشتری تولید کنند و مطالعهای در سال ۲۰۱۸ در مجله Neurogastroenterology and Motility نشان داد که GERD با اضطراب و افسردگی مرتبط است.
همچنین استرس میتواند ما را به سمت سایر رفتارهایی سوق دهد که میتوانند باعث رفلاکس اسید شوند، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، باشگاه نرفتن و پرخوری. ریفلاکس مزمن ممکن است استرس را تشدید کند.
بیماری اسکلرودرمی
اسکلرودرمی یک بیماری خود ایمنی است که به بافت همبند بدن حمله میکند. بسیاری از افراد مبتلا به اسکلرودرمی رفلاکس اسید را به عنوان یک علامت تجربه میکنند. به گفته بنیاد ملی اسکلرودرمی، زخم بافتی که با اسکلرودرمی اتفاق میافتد باعث میشود غذا آهستهتر در دستگاه گوارش شما حرکت کند و میتواند از بسته شدن مناسب LES جلوگیری کند. سایر علائم گوارشی در افراد مبتلا به اسکلرودرمی شامل یبوست و اسهال است.
همان استراتژیهای اساسی برای کاهش رفلاکس میتواند به بیماران اسکلرودرمی نیز کمک کند: از غذاهای محرک و الکل خودداری کنید، بعد از غذا دراز نکشید، وعدههای غذایی کوچکتر بخورید و در صورت نیاز، وزن خود را کاهش دهید. آنتی اسیدهای OTC نیز ممکن است کمک کنند، اما قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.